POZBAWIENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ
Postanowienie Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego w Warszawie
VI Nsm 1680/18
,,Do pozbawienia władzy rodzicielskiej upoważniają sąd tylko takie zaniedbania obowiązków względem dziecka, które mogą być ocenione jako rażące. Muszą to być poważne zaniedbania, bądź zaniedbania o mniejszej wadze, które nabierają cech niepoprawności i uporczywości. W przepisie art. 111 § 1 k.r.i.o. chodzi o zaniedbania rodziców, które cechuje uporczywość, niepoprawność i nasilenie złej woli. Zaniedbania o mniejszym ciężarze, nieosiągające takich cech, uzasadniają jedynie wydanie odpowiednich zarządzeń przewidzianych w art. 109 k.r.i.o.’’
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 września 2000 r., I CKN 931/00
,,Nadużywanie władzy rodzicielskiej zachodzi także wówczas, gdy postępowanie rodzica obiektywnie wywiera destrukcyjny wpływ na proces wychowania i rozwoju psychicznego dziecka, choćby nie było to związane z subiektywnym, negatywnym nastawieniem rodzica wobec dziecka.’’
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 775/00
,,Perspektywa kilkuletniego przebywania w zakładzie karnym może być uznana przez sąd za trwałą przeszkodę w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, usprawiedliwiającą pozbawienie rodzica tej władzy.’’
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2000 r., III CKN 775/00
,,Prowadzenie pasożytniczego trybu życia i nadużywanie alkoholu, którego następstwem jest rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka, i skazanie uczestnika na karę długoletniego pozbawienia wolności wypełnia przesłanki art. 111 § 1 k.r.o.’’
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 października 1970 r. , III CRN 181/70
,,Pozbawienie przez ojca kilkuletniego dziecka naturalnego środowiska rodzinnego i bezpośredniej opieki matki oraz możliwości wychowywania się wspólnie z małoletnim rodzeństwem i zatrzymanie go na stałe - wbrew woli matki - w obcym kraju zawiera elementy nadużycia władzy rodzicielskiej, które uzasadniają pozbawienie go tej władzy.’’
Postanowienie Sądu Rejonowego w Kole z dnia 12 stycznia 2023 r., III Nsm 65/22
,,Zdaniem Sądu, dokonane w sprawie ustalenia, niewątpliwie wskazują, iż ze strony uczestnika dochodzi do zaniedbywaniem władzy rodzicielskiej wobec córki i syna, które to zaniedbywanie z racji tego, iż trwają co najmniej od ponad 2 lat należy uznać za rażące. Należy pry tym zaznaczyć, iż zaniedbywanie władzy rodzicielskiej może przybierać różne postacie, wynikające np. z braku kontaktów, braku zaangażowania w proces wychowawczy. Pojęcie zaniedbań należy rozumieć szeroko i obejmuje każde zawinione zaniedbanie właściwego sposobu postępowania, które sprawia – choćby pośrednio – że dobro dziecka jest zagrożone i które świadczy o tym, iż rodzicowi brak dostatecznych kwalifikacji do wykonywania władzy rodzicielskiej. Istotne jest przy tym, jak zaznaczono powyżej, aby zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich miało charakter rażący.’’
PRZYWRÓCENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1972 r. III CRN 281/72
,,Przepis art. 577 k.p.c. ma umożliwić sądowi opiekuńczemu dostosowanie jego rozstrzygnięcia do każdej sytuacji, w jakiej może się znaleźć osoba poddana jego orzecznictwu. Szczególnie sytuacja dzieci pozostających pod władzą rodzicielską może się zmieniać, gdyż zależy to od postępowania i decyzji rodziców, które przecież są zmienne. Ingerencja więc i rozstrzygnięcia sądu opiekuńczego są w szczególny sposób uzależnione od konkretnych stanów faktycznych, w jakich znajdują się w danym czasie osoby, których postępowanie dotyczy. Stan rzeczy, istniejąc w chwili rozstrzygnięcia, nie tylko jest przesłanką rozstrzygnięcia, ale staje się przesłanką aktualności rozstrzygnięcia. Wraz ze zmianą tego stanu rozstrzygnięcie sądu opiekuńczego może się okazać niecelowe, a nawet szkodliwe dla dobra osoby, której dotyczyło. Ponieważ zaś ponadto sąd opiekuńczy powinien działać szybko, a szybkość postępowania tamowałaby konieczność uprzedniego uchylenia przez sąd rewizyjny własnego postanowienia wydanego na skutek odwołania od postanowienia sądu opiekuńczego, słuszne będzie stwierdzenie, że sąd opiekuńczy na mocy art. 577 k.p.c. może zmienić nawet postanowienie sądu rewizyjnego (drugiej instancji) wydane w sprawie opiekuńczej, jeżeli zmieniły się faktyczne okoliczności sprawy i jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy.’’
ZMIANA ORZECZENIA O WŁADZY RODZICIELSKIEJ
Podstawą do zmian już wydanych orzeczeń sądów np. w zakresie pozbawienia lub ograniczenia władzy rodzicielskiej jest art. 577 k.p.c. Przywołany przepis stanowi, że sąd opiekuńczy może zmienić swe postanowienie, nawet prawomocne, jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy – dobro dziecka.
Już wielokrotnie na naszym blogu to powtarzałem ale raz jeszcze podkreślę że nie ma definicji ustawowej zwrotu - dobro dziecka. Wypełnienie jego znaczenia powinno być dokonywane w konkretnych okolicznościach faktycznych zwłaszcza, jeżeli te okoliczności wskazują na zaistnienie sytuacji, w jakiej znalazło się dziecko, wymagającej ingerencji ze strony innych podmiotów, w tym także sądu.
Również wypada wyszczególnić uprawnienie do ochrony życia i zdrowia oraz wszelkich działań ze strony innych, które powinny zapewnić warunki do spokoju, prawidłowego, niezakłóconego rozwoju, poszanowania godności i udziału w procesie decydowania o sytuacji dziecka oraz zaznaczyć, że jest to zbiór niewyczerpany.
Ważne !!! Pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej jest najdalej idącym środkiem ingerencji, którą stosuje sąd opiekuńczy. Orzeczenie takie może być wydane, gdy zaistnieją ustawowe podstawy, a mianowicie – trwała przeszkoda, nadużywanie przez rodziców władzy rodzicielskiej lub rażące zaniedbywanie obowiązków względem dziecka.
Ważne !!! Przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej ma mieć charakter trwały. Przez trwałą przeszkodę, uniemożliwiającą wykonywanie władzy rodzicielskiej, należy rozumieć taki układ stosunków, który wyłącza sprawowanie przez rodziców władzy rodzicielskiej na stałe w tym sensie, że albo według rozsądnego przewidywania nie można ustalić czasu trwania tego układu, albo co najmniej, że układ ten będzie istniał przez bardzo długi czas.
Ważne !!! Rażące zaniedbywanie przez rodziców obowiązków względem dziecka jest w praktyce najczęstszą podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ