Sędziowie sądów rodzinnych krytykują uchwałę Sądu Najwyższego, zgodnie z którą okoliczność, że rozwodzący się małżonkowie dokonali wspólnych uzgodnień między sobą w tym zakresie oraz wskazali sposób utrzymywania kontaktów z dziećmi, nie zwalnia sądu z obowiązku wyrokowania o tych kontaktach. Czy słusznie?
To niezasadna krytyka. Jeżeli wyrok nie zawiera zapisu o kontaktach, to nie może być w tej części egzekwowalny, np. w sytuacji gdy pomiędzy byłymi małżonkami nagle powstanie konflikt. W konsekwencji może to doprowadzić do tego, że rodzic, przy którym na co dzień dziecko nie przebywa, może mieć problem z realizowaniem swoich praw do spotykania się z dzieckiem – pomimo wcześniejszych ,,dżentelmeńskich’’ ustaleń, na które często powołują się strony przed sądami, czy pisemnych uzgodnień zamieszczonych np. w protokole rozprawy.
Kluczowym dla omawianego problemu powinno być rozumienie i właściwe interpretowanie przepisu art. 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Pragnę zwrócić uwagę na art. 58 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który nakłada na sąd orzekający obowiązek zawarcia uregulowania o kontaktach w wyroku rozwodowym.
,,W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.’’
Mając na uwadze niejednolitą praktykę sądów orzekających można wskazać, że nie zawsze sędziowie postępują zgodnie z dyspozycją powyżej przywołanego przepisu. Powodem takiego sposobu patrzenia na sprawę jest okoliczność, gdy strony przedłożą, plan rodzicielski, czy inne formy porozumienia w przedmiocie realizowania kontaktów z dziećmi. Porozumienia zawierane pomiędzy stronami na etapie postepowań rozwodowych często bywają dołączane w formie załącznika do protokołu rozprawy rozwodowej, który tylko czasami stanowi integralny składnik wyroku rozwodowego.
Jakie są następstwa i ryzyka braku uregulowania kontaktów rodzica z dzieckiem bezpośrednio w wyroku rozwodowym ?
Brak zapisu w wyroku rozwodowym o zakresie i sposobie realizowania kontaktów (chociażby dla okazania wobec funkcjonariusza treści rozstrzygnięcia przy częstych interwencjach policji w sytuacjach prób realizowania kontaktów jednego z rodziców i odmowie realizowania tego prawa przez drugiego z rodziców dziecka, czy też próbach szeroko rozumianego egzekwowania prawa do kontaktów) de facto zmusza stronę do formalnego wszczęcia sprawy o ustalenie kontaktów co nierzadko pochłania czas i środki. Warto zaznaczyć, że na rozstrzygnięcia w sprawach o uregulowanie kontaktów czeka się kilka miesięcy, w tym czasie zarówno między rodzicami narasta konflikt, a dziecko poprzez przerwanie więzi z jednym z rodziców, pada ofiarą sporów pomiędzy dorosłymi. Jeśli dołoży się do tego czas oczekiwania na kolejne rozprawy aż do uprawomocnienia się orzeczenia, w sytuacji gdy wcześniejsze ustalenia o kontaktach (nie zawarte w wyroku) nie są respektowane ani faktycznie egzekwowalne, a sąd nie wydaje postanowienia o zabezpieczeniu, okres rozłąki jeszcze bardziej się wydłuża.
Rozwiązanie powyżej wskazanego problemu jest stosunkowo proste.
Należy już na etapie sprawy rozwodowej zadbać o to aby w wyroku rozwodowym znalazły się zapisy regulujące kontakty rodziców z dziećmi – możliwie dokładnie, szczegółowo, w tai sposób aby na późniejszym etapie zapisy takiego rozstrzygnięcia nadawały się do wyegzekwowania.
Warto zaznaczyć, że powyższe zapisy zawarte w wyroku rozwodowym, w codziennym życiu mogą być „martwe”, gdyż rodzice sami mogą sobie ustalać grafik odbywania kontaktów i spotkań z dzieckiem wystarczy odpowiednie i elastyczne podejście nakierowane przede wszystkim na dobro dziecka, które potrzebuje kontaktu z jednym jak i drugim rodzicem.
Natomiast zawarcie uregulowania realizowania kontaktów już w orzeczeniu rozwodowym jest korzystniejsze, niż narażanie się na niekończące spory na salach sądowych w czasie których rodzic któremu uniemożliwia się realizowanie kontaktu nie ma zagwarantowanego w wyroku rozwodowym przynajmniej minimum spotkań.
W dobie komunikacji elektronicznej nawet rozbudowane i szczegółowo określone kontakty mogą być wpisane do wyroku rozwodowego poprzez proste ich skopiowanie z nośnika elektronicznego załączonego przez strony lub pełnomocników profesjonalnych. Profesjonalni pełnomocnicy nierzadko sporządzają plany, porozumienia, czy też wnioski zawierające harmonogramy realizowania kontaktów w wersjach papierowych dla sądu co również w sposób stosunkowo prosty pozwala możliwie wiernie, dokładnie odnieść się do tematu kontaktów i ich zakresu w wyroku rozwodowym.
Kancelaria - prawo rodzinne Wrocław
Kończąc blogowy wpis, można również wskazać, że w zależności od konkretnych uwarunkowań, woli rodziców czy dziecka, można wprowadzać zapisy dotyczące realizowania kontaktów przez telefon, za pośrednictwem internetu czy w każdej innej formie, nie tylko poprzez osobiste tradycyjne kontakty i odwiedziny.
W razie jakichkolwiek pytań czy wątpliwości zachęcamy do kontaktu z naszym prawnikiem rodzinnym, który chętnie pomoże Klientom z Wrocławia i okolic.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ