PRZESTĘPSTWO SKŁADANIA FAŁSZYWYCH ZEZNAŃ - ART. 233 KK
Składanie fałszywych zeznań jako przestępstwo zostało ujęte w art. 233 Kodeksu Karnego.
W podstawowym wariancie omawianego przepisu według brzmienia § 1 , za składanie fałszywych zeznań odpowiada ten kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę.
Za wyżej opisany czyn sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Przedmiotem ochrony występku określonego w art. 233 KK jest prawidłowe funkcjonowanie polskiego wymiaru sprawiedliwości, tj. instytucji i organów, które w szerokim zakresie ten wymiar sprawiedliwości realizują oraz wiarygodność ustaleń dokonanych w prowadzonych postępowaniach.
Przestępstwo określone w art. 233 Kodeksu Karnego może występować w trzech postaciach:
- złożenie fałszywych zeznań (art. 233 § 1);
- przedstawienie fałszywej opinii lub tłumaczenia (art. 233 § 4 i 4a);
- złożenie fałszywego oświadczenia (art. 233 § 6).
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA ŚWIADKA ZA SKŁADANIE FAŁSZYWYCH ZEZNAŃ
Warunkiem odpowiedzialności za przestępstwo składania fałszywych zeznań z art. 233 § 1 k.k. jest, aby zeznanie, miało służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy oraz żeby było ono złożone przed organem, który jest uprawniony do ich przyjęcia z uprzedzeniem o odpowiedzialności karnej lub odebraniem przyrzeczenia.
Kolejnym warunkiem spełnienia znamion przestępstwa z art. 233 § 1 k.k. jest (tzw. przestępna świadomość sprawcy) to znaczy przewidywanie przez sprawcę nieprawdziwości jego zeznań czy oświadczeń o posiadanych wiadomościach na temat faktów badanych w postępowaniu i zarazem godzenie się z tym stanem, wyrażające się złożeniem takich zeznań w formie przewidzianej przez prawo procesowe.
SKŁADANIE FAŁSZYWYCH ZEZNAŃ – KRĄG PODMIOTÓW ODPOWIEDZIALNYCH
Sprawcą przestępstwa określonego w art. 233 § 1 Kodeksu Karnego (składanie fałszywych zeznań) może być tylko osoba występująca w charakterze świadka. Sprawcą przestępstwa określonego w § 4 może być osoba, która została powołana jako biegły, rzeczoznawca, tłumacz lub specjalista. Sprawcą przestępstwa określonego w § 6 w zw. z § 1 może być każda osoba wezwana do złożenia oświadczenia, o którym w przepisie tym mowa.
Ważne !!! Podmiotem przestępstwa z art. 233 § 1 KK nie może być nigdy podejrzany ani oskarżony, składają oni bowiem wyjaśnienia, a nie zeznania lub oświadczenia.
PRZEKONANIE SPRAWCY O PRAWDZIWOŚCI JEGO ZEZNAŃ
Nieodzowną cechą czynu z art. 233 k.k. – składanie fałszywych zeznań - jest świadomość sprawcy, że zafałszowuje obraz rzeczywistości. Przekonanie sprawcy o prawdziwości jego zeznań wyklucza postawienie mu zarzutu pomawiania czy celowego wprowadzania organów ścigania w błąd. Drugoplanowa i z punktu oceny prawno-karnej bez większego znaczenia pozostaje sama przyczyna, dla której osoba zeznająca w ten sposób, tkwiła w nieprawdziwym przekonaniu o rzeczywistości.
Ważne !!! Odpowiedzialność karna za składanie fałszywych zeznań rozciąga się również do osoby, która składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Ważne !!! Nie popełnia przestępstwa z art. 233 § 1 ani § 1a k.k. osoba przesłuchiwana w charakterze świadka, gdy składa fałszywe zeznania z obawy przed narażeniem samego siebie na odpowiedzialność karną, w granicach własnej odpowiedzialności karnej, z obawy przed grożącą mu odpowiedzialnością karną, tym samym jeśli realizuje przysługujące mu prawo do obrony.
Ważne !!! Przepis art. 233 § 1a k.k. dotyczyć może jedynie świadków mogących zostać pociągniętymi do odpowiedzialności karnej w sytuacji, w której są oni faktycznymi sprawcami przestępstwa lub świadków, których osoba najbliższa może zostać do takiej odpowiedzialności pociągnięta.
Ważne !!! Podstawowe zasady procedury karnej sprowadzają się do tego, że:
- Podejrzany i oskarżony mają prawo do milczenia.
- Samo milczenie nie może stanowić dowodu winy.
- To na barkach oskarżyciela spoczywa ciężar dowodu (oskarżony nie ma obowiązku dostarczać dowodów swojej winy czy niewinności, to oskarżonemu winę trzeba udowodnić).
POMOC OBROŃCY
Każdej osobie, która jest podejrzana albo oskarżona o popełnienie przestępstwa, przysługuje prawo do obrony, w tym do korzystania z pomocy adwokata.
Skorzystanie z pomocy adwokata już na początkowym etapie postępowania karnego, czy to w fazie postepowania przygotowawczego, czy na etapie prowadzenia sprawy przed sądem, może mieć istotne znaczenie dla prawidłowej realizacji prawa do obrony – warto o tym pamiętać.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ