Przestępstwa przeciwko środowisku to kategoria przestępstw opisana szczegółowo w Kodeksie Karnym, w następujących przepisach:
art. 181 KK Powodowanie zniszczeń w świecie roślinnym i zwierzęcym,
art. 182 KK Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach,
art. 183 KK Nieodpowiednie postępowanie z odpadami,
art. 184 KK Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym,
art. 185 KK Kwalifikowane typy przestępstw – tzn. przewidujące zaostrzoną odpowiedzialność,
art. 186 KK Brak dbałości o urządzenia ochronne,
art. 187 KK Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów,
art. 188 KK Zachowania godzące w naturalne piękno krajobrazu.
Słowem wstępu wypada wskazać, że za przestępstwo przeciwko środowisku w pewnym daleko idącym uproszczeniu i uogólnieniu możemy uznać, takie działanie (czy zaniechanie), które ma szkodliwe skutki dla środowiska naturalnego lub zdrowia ludzi albo stwarza poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Takie działanie może mieć charakter umyślny lub nieumyślny.
Charakterystyczne dla omawianej kategorii przestępstw jest również to, że regulacje odnoszące się do przestępstw przeciwko środowisku można sklasyfikować jako tzw. przestępstwa kodeksowe (te zawarte w Kodeksie Karnym) oraz pozakodeksowe zawarte np. w zapisach ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, ustawy Prawo geologiczne i górnicze, ustawy o ochronie zwierząt, ustawy prawo łowieckie.
W tym konkretnym wpisie nieco więcej uwagi poświęcę przepisowi art. 182 KK - Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach, zapraszam do lektury.
ZANIECZYSZCZENIE ŚRODOWISKA W ZNACZNYCH ROZMIARACH
Art. 182 Kodeksu Karnego
§1. Kto zanieczyszcza wodę, powietrze lub powierzchnię ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§2. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
(…)
Z cytowanego przepisu jednoznacznie wynika, że nie każde zanieczyszczenie środowiska stanowi przestępstwo w rozumieniu tego przepisu. Przestępstwo z art. 182 KK stanowi tylko takie działanie lub zaniechanie, które może swoim skutkiem zagrażać życiu lub zdrowiu człowieka bądź spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi albo spowodować zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach.
Czynność sprawcza na gruncie przepisu art. 182 § 1 KK polega na zanieczyszczeniu, a więc na szkodliwej emisji do wody, powietrza lub powierzchni ziemi różnych substancji lub promieniowania.
Odpowiedzialności z art. 182 § 1 KK podlega ten, kto narazi środowisko na niebezpieczeństwo. Więc o odpowiedzialności karnej przesądza ustalone potencjalne zagrożenie dla chronionych dóbr, związane z rodzajem i rozmiarem wprowadzonych do wody, powietrza lub ziemi zanieczyszczeń, nie jest natomiast niezbędne, by opisany w znamionach stan zagrożenia w istocie powstał i się ziścił.
Podsumowując do istoty omawianego przestępstwa nie należy już sprowadzenie realnego zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka, nastąpienie istotnego obniżenia jakości wody, powietrza czy też ziemi lub zniszczenia w świecie roślinnym lub zwierzęcym, wystarczy jedynie potencjalne zagrożenie dla tych dóbr. O powyższym świadczy użyty w przepisie zwrot ,,może to zagrozić’’.
Potencjalne zagrożenie zniszczeniem w świecie roślinnym lub zwierzęcym musi być zagrożeniem zniszczenia w znacznych rozmiarach.
Ustawodawca stworzył również typ uprzywilejowany ( art. 182 § 2 ) ze względu na nieumyślność po stronie sprawcy. Do znamion przestępstwa z art. 182 § 2 KK należy nieumyślność w rozumieniu, że sprawca co prawda umyślnie zanieczyszcza wodę, powietrze lub powierzchnię ziemi, natomiast nieumyślnością objęte są potencjalne skutki w postaci zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka, potencjalne zagrożenie istotnego obniżenia jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi bądź też zniszczenia w świecie roślinnym lub zwierzęcym, w znacznych rozmiarach.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
Sprawca przestępstwa zanieczyszczenia środowiska w znacznych rozmiarach w jego wersji podstawowej z § 1 podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
Przestępstwa omawianego rodzaju są w wielu aspektach charakterystyczne, warto zatem w sytuacji uczestnictwa w sporze sądowym z ich zastosowaniem, skontaktować się z dobrym adwokatem, który w codziennej pracy posługuje się omawianymi przepisami.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ