Zaprzeczenie ojcostwa ogólnie rzecz ujmując następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Sprawy o zaprzeczenie ojcostwa nie należą do rzadkości. Zdarza się, że żona jest w ciąży z innym mężczyzną i rodzi dziecko, które nie pochodzi biologicznie od męża.
art. 62 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
§1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.
§2. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemanie to nie dotyczy przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki.
§3. Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Zgodnie z cytowanym przepisem Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki.
Oznacza to wprost, że jeżeli kobieta urodzi dziecko w czasie trwania związku małżeńskiego albo 300 dni po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego to zgodnie z polskim prawem ojcem dziecka jest mąż matki bądź były mąż matki.
Takie rozwiązanie prawne uniemożliwia faktycznemu biologicznemu ojcu dziecka uznanie ojcostwa, nadanie dziecku jego nazwiska czy wykonywanie przez niego władzy rodzicielskiej. Po zaistnieniu takiej sytuacji faktyczny biologiczny tata nie ma żadnych praw ani obowiązków związanych z byciem ojcem w rozumieniu prawnym a nie tylko biologicznym. Prawa i obowiązki ma zaś mąż matki albo były mąż matki, który biologiczny ojcem nie jest.
W takiej sytuacji należy wszcząć postępowanie w przedmiocie zaprzeczenia ojcostwa męża matki. Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wnieść matka, dziecko oraz mąż matki. Ustawodawca wprowadził terminy ustawowe do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki, matkę oraz dziecko.
Terminy:
- Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- Matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa swego męża w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziała się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
- Dziecko po osiągnięciu pełnoletności może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedziało się, że nie pochodzi od męża swojej matki. Jeżeli dziecko dowiedziało się o tej okoliczności przed dniem osiągnięcia pełnoletności, termin do wytoczenia powództwa biegnie od dnia osiągnięcia pełnoletności.
Terminy te nie są wiążące dla prokuratora. Powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może wytoczyć prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.
Początek biegu terminu do wniesienia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki oznaczył ustawodawca na dzień, w którym dowiedział się on o urodzeniu dziecka przez żonę. Termin nie może zatem rozpocząć biegu wcześniej niż w dniu urodzenia dziecka (zob. wyrok SN z 24.10.1979 r., IV CR 361/79).
Zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów Sądu Najwyższego III CZP 85/67 cyt. „Termin do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa przez męża matki biegnie od dnia, w którym dowiedział się on o urodzeniu dziecka przez żonę, także w takim wypadku, gdy mąż matki nie został ujawniony jako ojciec w akcie urodzenia dziecka”. Jak podkreślił SN, ustawodawca wiąże bieg terminu do zaprzeczenia ojcostwa przez męża matki nie z faktem sporządzenia aktu urodzenia dziecka, lecz wyłącznie z faktem dowiedzenia się o urodzeniu tego dziecka. W związku z powyższym należy wywnioskować, że sama treść aktu urodzenia pozostaje zatem bez wpływu na bieg terminu do wniesienia powództwa.
Termin do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa nie podlega przywróceniu.
Upływ wskazanych terminów skutkuje tym, że ani matka ani ojciec, ani dziecko nie mogą na drodze sądowej skutecznie samodzielnie dochodzić zaprzeczenia ojcostwa. W takim wypadku warto pamiętać, że powództwo o zaprzeczenie ojcostwa może wytoczyć w dalszym ciągu prokurator.
Kancelaria prawna Wrocław
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnika we Wrocławiu w podobnej sprawie to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią adwokacką.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ