Dzięki testamentowi można zdecydować, rozporządzić jeszcze za życia, kto ma dziedziczyć majątek na wypadek śmierci. W jaki sposób napisać testament i jakich błędów uniknąć ? Postaram się to przybliżyć i w prosty sposób odpowiedzieć na to pytanie w niniejszym artykule.
JAK NAPISAĆ TESTAMENT ODRĘCZNY?
Testament – rozrządzenie własnym majątkiem na wypadek śmierci. W Polsce kwestie związane ze sporządzaniem testamentów reguluje przede wszystkim kodeks cywilny.
Testament to jedyny sposób na rozdysponowanie majątku w razie śmierci. Nie można, np. sporządzić skutecznej umowy darowizny, która zostanie wykonana dopiero w razie śmierci, jedynym sposobem na skuteczne i ważne z punktu widzenia przepisów prawa rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci jest właśnie wspomniany - testament. Jeśli zmarły nie zostawił testamentu, to będzie miało zastosowanie, tzw. dziedziczenie ustawowe tzn. że do dziedziczenia będą powołane osoby ściśle określone w przepisach kodeksu cywilnego.
Sporządzenie testamentu jest czynnością bardzo osobistą, ponieważ nie można go sporządzić przez pełnomocnika. Warto również zapamiętać, że testament może napisać każda osoba pełnoletnia, o ile nie została ubezwłasnowolniona.
JAK NAPISAĆ TESTAMENT?
Samodzielne napisanie ważnego testamentu nie jest szczególnie skomplikowane i każdy może to zrobić w kilka minut. Jak już o tym wspomniano powyżej, sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli w praktyce osoba pełnoletnia, która nie została ubezwłasnowolniona przez Sąd.
Testament odręczny, własnoręczny (zwany także holograficznym) można sporządzić w ten sposób, że spadkodawca:
- sporządzi, napisze go w całości swoim pismem odręcznym,
- podpisze,
- opatrzy datą.
Nieważny jest więc testament, który zostanie spisany na komputerze lub przez inną osobę, a następnie jedynie podpisany przez spadkodawcę.
PROBLEM Z DATĄ
Brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli wspomniany błąd nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu w momencie jego sporządzenia - co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów (później sporządzony w ogólnym uproszczeniu anuluje wcześniejsze testamenty tzn. jeśli ostały spisane dwa testamenty, jeden 2010r. a drugi 2020r. ważne będą zapisy tego z 2020r.).
TREŚĆ TESTAMENTU
Najważniejsze aby w testamencie wskazać spadkobierców. Wskazanie spadkobiercy lub spadkobierców, to tzw. powołanie do spadku. Spadkobierca to osoba, która wstępuje w prawa i obowiązki po osobie zmarłej. Spadkodawca czyli osoba rozporządzająca swoim majątkiem na wypadek śmierci, może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób. Spadkodawca jak wskazano wyżej musi posiadać pełną dolność do czynności prawnych, natomiast spadkobierca nie musi takiej zdolności posiadać, również nie musi być pełnoletni. Spadkobiercą nie musi być osoba fizyczna, może nim być też osoba prawna (np. fundacja, uniwersytet itd.).
Jeżeli spadkodawca powołał do spadku lub do oznaczonej części spadku kilku spadkobierców, nie określając ich udziałów spadkowych, dziedziczą oni w częściach równych.
W treści testamentu nie jest wymagane aby poszczególne składniki majątku przekazywać poszczególnym spadkobiercom, choć jest to jak najbardziej możliwe i często wręcz pożądane w celu uniknięcia ewentualnych sporów.
Warto wspomnieć również o tym, że jeśli spadkodawca przeznaczył oznaczonej w testamencie osobie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, taką osobę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę ale za spadkobiercę powołanego do całego spadku.
Testament może też zawierać takie elementy jak:
- zapis,
- zapis windykacyjny,
- polecenie,
- powołanie wykonawcy testamentu,
- wydziedziczenie określonych osób, jeśli zachodzą do tego przesłanki.
WZORY TESTAMETÓW WIELOWARIATOWYCH ODNAJDZIESZ NA NASZYM BLOGU – zachęcamy do lektury.
PODPIS POD TESTAMENTEM
Niezmiernie istotną i ważną kwestią związaną z właściwym i z punktu widzenia ważności testamentu, jest podpis pod testamentem. Przyjmuje się, że podpis pod testamentem powinien zawierać co najmniej nazwisko spadkodawcy. Podpis powinien być umieszczony pod tekstem testamentu, natomiast brak podpisu skutkuje nieważnością testamentu.
WYDZIEDZICZENIE W TESTAMENCIE
Co w sytuacji, jeśli w testamencie zostanie pominięta najbliższa rodzina spadkodawcy? Jego zstępni, małżonek, rodzice spadkodawcy, którzy dziedziczyliby, gdyby testamentu nie sporządzono – wymienione kategorie osób mają w takiej sytuacji prawo do zachowku. W omawianej sytuacji zachowek muszą im wypłacić spadkobiercy testamentowi.
Jeżeli uprawniony jest osobą trwale niezdolną do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, to zachowek wynosi 2/3 wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. W pozostałych przypadkach jest to 1/2 udziału spadkowego.
Pozbawienie w testamencie prawa do zachowku to wydziedziczenie.
Żeby prawidłowo wydziedziczyć osobę z kręgu dziedziczenia - trzeba wskazać w treści testamentu, kogo konkretnie się wydziedzicza i z jakiego konkretnie powodu. Wydziedziczenie w testamencie jest możliwe tylko wtedy, gdy członek rodziny:
- wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
- dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
- uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnika z Wrocławia to zapraszamy do kontaktu z nasza kancelarią prawną.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ