Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego jest przestępstwem zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności. Przestępstwo niealimentacji - art. 209 k.k. oznacza umyślne, powstrzymywanie się od płacenia alimentów przez zobowiązanego, mimo obiektywnej możliwości spełnienia tego obowiązku, co skutkuje narażeniem osoby uprawnionej do otrzymania alimentów, na niemożność zaspokojenia jej podstawowych potrzeb życiowych.
Przedmiotem ochrony komentowanego przepisu są: rodzina i instytucja opieki; chodzi o zabezpieczenie materialnych podstaw egzystencji dla osób najbliższych sprawcy. Niealimentacja jest przestępstwem indywidualnym, jego sprawcą może być bowiem jedynie osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny (określony co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową).
Omawiając znaczenie i rolę przepisu art. 209 k.k. (przestępstwo niealimentacji) należy wskazać na zmianę jaka zaszła na przestrzeni ostatnich lat w treści i interpretacji znamion przestępstwa nie alimentacji, a prościej...
… w przepisie art. 209 k.k. w aktualnym brzmieniu zrezygnowano ze znamienia uporczywości uchylania się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego, które powodowało problemy interpretacyjne [choć zwykle wskazywano, że znamię uporczywości łączy w sobie dwa elementy: jeden z nich (subiektywny) charakteryzuje postępowanie sprawcy od strony podmiotowej, a polega na szczególnym nastawieniu psychicznym wyrażającym się w nieustępliwości, chęci postawienia na swoim, drugi zaś element (obiektywny) polega na trwaniu takiego stanu rzeczy przez pewien dłuższy czas (np. na wstrzymywaniu się z zapłatą kolejnych rat alimentacyjnych co najmniej przez 3 miesiące lub płacenie ich nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od należnych) – uchwała SN z 9.06.1976 r., VI KZP 13/75, orzeczenie SN sygn. akt V KRN 297/79 .
W aktualnym stanie prawnym dla przypisania sprawcy przestępstwa z art. 209 § 1 konieczne jest, aby łączna wysokość zaległości powstałych wskutek uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego stanowiła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. W przypadku opóźnienia zaległego świadczenia innego niż okresowe musi ono wynosić co najmniej 3 miesiące (widać tu zatem jednak wyraźne nawiązanie do rozumienia znamienia uporczywości na gruncie sprzed nowelizacji art. 209 k.k. dokonanej ustawą z 23.03.2017 r.).
W opinii autora blogu, przytoczone zmiany omawianego przepisu wpływają na uproszczenie kwalifikowania działań zobowiązanego do płacenia alimentów oraz eliminują z treści przepisu pojęcia stosunkowo nieostre, które pozostawiały szerokie pole do interpretacji.
Samo pojęcie uchylania się od obowiązku alimentacji w prosty sposób tłumaczy Sąd Najwyższy - zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1979 roku, sygn. akt V KRN 297/79 „uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji zachodzi wtedy, gdy zobowiązany, mając obiektywną możliwość wykonywania tego obowiązku, nie dopełnia go ze złej woli.’’
W praktyce dość często o uchylaniu się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji, gdy zobowiązany mając obiektywną możliwość wykonywania tego obowiązku, nie dopełnia go ze złej woli mówimy w sytuacji kiedy zobowiązany:
- porzucił pracę,
- w sposób nieuzasadniony zmienia prace na gorzej płatne zajęcia,
- dochodzi do niepodejmowania starań znalezienia pracy zarobkowej,
- zobowiązany w sposób celowy świadczy pracę w formie tzw. ,,na czarno’’, ukrywając rzeczywisty wymiar zatrudnienia i osiągane dochody w celu utrudnienia egzekucji alimentów,
- obowiązany celowo zmienia miejsca zamieszkania, utrudniając tym samym przeprowadzenie egzekucji alimentów przez komornika.
Aby zasadnie zarzucić sprawcy popełnienie przestępstwa niealimentacji, należy wykazać, że sprawca celowo, w sposób przemyślany, często złośliwie, wstrzymywał się z zapłatą kolejnych rat alimentacyjnych (łączna wysokość zaległości powstałych wskutek uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego stanowiła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych), nieregularnie płacił alimenty lub płacił je w kwotach zaniżonych - podczas gdy miał pełną możliwość z uwagi na swoją sytuację majątkową i dochodową do realizacji obowiązku płacenia alimentów.
Przestępstwo niealimentacji ścigane jest na wniosek pokrzywdzonego, co oznacza, że rodzic działając w imieniu małoletniego może złożyć zawiadomienie o przestępstwie z art. 209 k.k. do właściwej jednostki Policji lub właściwej Prokuratury.
Adwokat Wrocław - alimenty
W przypadku podejrzeniem popełnienia przestępstwa niealimentacji warto skorzystać z usług kancelarii adwokackiej, która ma doświadczenie związane ze sprawami dotyczącymi alimentów. Jeżeli potrzebują Państwo pomocy to zapraszamy do naszej kancelarii we Wrocławiu.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ