NIELEGALNE POSIADANIE ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH
Tematyka posiadania środków odurzających oraz substancji psychotropowych, potocznie nazywanych narkotykami, reguluje ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Art. 62 powołanej ustawy przewiduje karalność i bezprawność posiadania wspomnianych substancji.
Należy podkreślić, że posiadanie w rozumieniu prawnym to choćby krótkotrwałe władztwo nad rzeczą. Należy również wspomnieć, iż posiadanie środków odurzających i substancji psychotropowych jest w pewnych okolicznościach mimo wszystko dozwolone, są to jednak sytuacje ściśle określone przez prawo.
Z prawnie dopuszczalnym posiadaniem substancji odurzających mamy do czynienia kiedy mowa o wskazanych przez przepisy uprawnionych podmiotach, czy przy spełnieniu szeregu ustawowych wymogów i obostrzeń.
Posiadanie środków odurzających - art 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii:
,,1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, sprawca, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.’’
Aby mówić o fakcie popełnienia przestępstwa posiadania narkotyku – kluczowym jest ilość posiadanej substancji. W orzecznictwie przyjmuje się, że karalne posiadanie to takie, które obejmuje ilość zdolną do odurzenia co najmniej jednej osoby. Mniejsze ilości tzw. śladowe ilości, nie są traktowane jako spełniające znamiona przestępstwa i nie podlegają pod omawiany przepis ustawy antynarkotykowej.
Dla przykładu jeśli chodzi o substancję odurzającą w postaci marihuany, dolna granica porcji kwalifikowanej jako odurzająca to zazwyczaj około 0,5 grama.
POSIADANIE NARKOTYKÓW, ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH A WYROKI SĄDÓW
W omawianym zagadnieniu, występujących licznie problemach interpretacyjnych związanych z przestępstwami narkotykowymi takimi jak np. co rozumieć jako czyn mniejszej wagi, czym jest znaczna ilość środków odurzających, co rozumieć przez określenie posiadanie, czy choćby krótkie władanie środkiem odurzającym realizuje znamiona przestępstwa czy też nie, jakie elementy związane choćby z osobą posiadającą narkotyk mogą wpływać na minimalizowanie jej odpowiedzialności karnej, pomocnym w odpowiednim rozeznaniu postawionych pytań zdaje się literatura wynikająca z wyroków sądów w sprawach podobnych.
Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 lutego 2024 r., II AKa 232/23.
,,Przypisany oskarżonej czyn polegał na tym, że posiadała środek odurzający w postaci ziela konopi innych niż włókniste o wadze 6,34 grama netto. Taka ilość nie stanowi bardzo dużego zagrożenia społecznego, tym bardziej, że jest to tzw. narkotyk miękki, jak również niewątpliwie oskarżona posiadała go na swoje potrzeby. Brak jakichkolwiek dowodów, że zamierzała udzielać go innym osobom. Jest osobą nadużywającą środków narkotykowych, jednak bez cech uzależnia. Oznacza to, że jako osoba w pełni poczytalna jest w stanie kontrolować, kiedy i jaką ilość chce zażyć, jak również, że jest w stanie powstrzymać się całkowicie od jego zażywania. Na korzyść oskarżonej przemawia to, że jest osobą dotychczas niekaraną sądownie, która prowadzi w miarę ustabilizowany tryb życia. W świetle powyższego wymierzona kara 9 miesięcy pozbawienia wolności, i to jako kara bezwzględna, niewątpliwie jest karą rażąco niewspółmierną (surową)’’.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2023 r. V KK 183/23.
,,Niewątpliwie to ilość porcji konsumpcyjnych decyduje o uznaniu, że dany sprawca posiada znaczną ilość środków odurzających w rozumieniu art. 62 ust. 2 u.p.n. Natomiast kwestia ustalenia wielkości takiej porcji, może być powiązana z uzależnieniem osoby zażywającej daną substancję psychoaktywną, nie zaś z samym faktem uzależnienia sprawcy czynu polegającego na posiadaniu, wbrew przepisom ustawy, środków odurzających czy substancji psychotropowych’’.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2023 r. V KK 91/23.
,,Posiadaniem środka odurzającego lub substancji psychotropowej w rozumieniu art. 62 ustawy z 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii jest każde władanie takim środkiem lub substancją, a więc także związane z jego użyciem lub zamiarem użycia’’.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2023 r., II AKa 529/22.
,,Za znaczną ilość przyjmuje się ilość wystarczającą do odurzenia co najmniej kilkudziesięciu osób, przy czym w przypadku marihuany tzw. "działka konsumpcyjna" pozwalająca na odurzenie wynosi 0,5 do 1 grama.’’
Wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 24 maja 2022 r., IV Ka 249/22.
,,Jeśli chodzi o wielkość jednorazowej dawki konsumenckiej, pozwalającej na odczucie wpływu narkotyku na organizm człowieka (taką, po którą przeciętnemu użytkownikowi opłaca się sięgnąć, aby choć minimalny efekt działania narkotyku odczuć), to dla amfetaminy przyjmuje się 0,1 grama, a niekiedy - 0,2 grama.’’
,,Tym samym ilość posiadanego przez oskarżonego narkotyku pozwoliłaby na realne użycie go i odczucie skutków jego działania przez ponad 170 osób ‘’.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 12 maja 2022 r., II AKa 35/22.
Modelowe wskazanie na rozumienie pojęcia znacznej ilości narkotyków.
,,Ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, która mogłaby jednorazowo zaspokoić potrzeby co najmniej kilkudziesięciu osób uzależnionych, jest znaczną ilością.’’
ZAOSTRZENIE KARALNOŚCI PRZESTĘPSTWA POSIADANIA ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH
Art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje tzw. typ kwalifikowany omawianego przestępstwa, co oznacza, że surowiej karane jest posiadanie tzw. znacznej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Przyjętą w orzecznictwie sądów miarą znacznej ilości środków narkotycznych jest stosunek do potrzeb jednego człowieka. Za znaczną uznaje się ilość wystarczającą do jednorazowego zaspokojenia potrzeb czy odurzenia użytkowników w liczbie kilkudziesięciu osób.
Rygor możliwej odpowiedzialności karnej w omawianym zaostrzonym przypadku wynosi granicę kary – pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Mimo wysokiego zagrożenia karą warto wskazać, że możliwości obrony człowieka stającego pod zarzutem dopuszczenia się posiadania substancji odurzających w znacznej ilości - nawet w takim przypadku z reguły pozostają kwestią otwartą i realną dlatego też ważnym jest wybór dobrego adwokata, możliwie na wczesnych etapach procedury karnej.
OBNIŻENIE PROGU KARALNOŚCI PRZESTĘPSTWA POSIADANIA ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH
Omawiane przestępstwo posiadania substancji psychoaktywnych z art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje tzw. typ uprzywilejowany przestępstwa posiadania narkotyków, tj. wypadek mniejszej wagi.
Wypadek mniejszej wagi rozumie się powszechnie jako posiadanie nieznacznej ilości narkotyków. Również w tej sytuacji kluczowym w interpretacjach zdają się stanowiska wyrażone przez wyroki sądów polskich w tym orzeczenia Sądu Najwyższego.
Powszechnie przyjmuje się według ugruntowanych linii orzeczniczych, że przy ocenie, czy posiadanie narkotyków można uznać za wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani należy brać pod uwagę nie tylko samą ilość środka odurzającego lub substancji psychotropowej, która wystarczała na utworzenie jednej lub kilku porcji skutecznej psychoaktywnie, ale także sam rodzaj narkotyku (np. czy mówimy o posiadaniu tzw. narkotyków miękkich czy twardych) oraz okoliczności podmiotowe czynu tj. związanych z osobą sprawcy takich jak czy oskarżony jest osobą uzależnioną, czy jest osobą wcześniej karaną czy też niekarana za przestępstwa narkotykowe, czy oskarżony notował epizody podjętej terapii uzależnień i abstynencji narkotykowej, czy wobec osoby oskarżonego została wydana opinia specjalistyczna stwierdzająca uzależnienie od substancji psychoaktywnych co nierzadko ma wpływ na zniesienie pełnej poczytalności sprawcy omawianych przestępstw.
W wypadku tzw. mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku.
Ważne!!! Nawet większe potrzeby osoby uzależnionej od środków odurzających a zażywającej duże ilości narkotyków, nie powodują automatycznego podwyższenia progu dla przyjęcia czy taka osoba dysponowała, posiadała znaczną ilość narkotyku (z reguły stosuje się obiektywny miernik czy z posiadanej ilości substancji można wyodrębnić tyle porcji aby odurzyć kilkadziesiąt użytkowników).
Ważne!!! Zatrzymanie z szeroko rozumianym narkotykiem nie musi oznaczać automatycznego skazania należy pamiętać, że każda sprawa wymaga analizy indywidualnej.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ