PRZYJĘCIE ZLECENIA ZABÓJSTWA ART. 148A KK
Od 1 października 2023 r. na skutek jednej z obszerniejszych w ostatnich latach nowelizacji przepisów karnych, katalog przestępstw stypizowanych w kodeksie karnym został poszerzony o nowe czyny zabronione, które od teraz stanowią ,,nowe’’ przestępstwa. Wśród nowych przestępstw ustawodawca wskazał m.in.:
Art. 148a KK - Przyjęcie zlecenia zabójstwa
- 1. Kto przyjmuje zlecenie zabójstwa człowieka w zamian za udzieloną lub obiecaną korzyść majątkową lub osobistą,
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15.
- 2. Nie podlega karze za przestępstwo określone w § 1, kto przed wszczęciem postępowania karnego ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw osobę lub osoby zlecające zabójstwo oraz istotne okoliczności popełnionego czynu.
Znamię czynnościowe polega na przyjęciu zlecenia, jest to zatem przestępstwo z działania (niektóre typy innych przestępstw można popełnić przez tzw. zaniechanie działania do którego dana osoba była zobowiązana).
Zarówno samo zlecenie, jak i jego przyjęcie nie musi mieć specjalnej, szczegółowo określonej formy. Natomiast przyjmuje się, ze zlecenie zabójstwa ale i jego przyjęcie musi nastąpić w sposób dostatecznie wyraźny. Z treści czynności zlecenia zabójstwa musi wyraźnie wynikać cel zlecenia, zakres obowiązków dla przyjmującego zlecenie, czyli że ma on pozbawić życia człowieka.
Przyjmując, że wprowadzając ten rodzaj typu czynu zabronionego ustawodawca kierował się najlepszymi intencjami jak choćby próba prewencji ogólnej i w pewnym sensie odstraszenie ewentualnych sprawców tego rodzaju przestępstwa, jednak nie sposób jest nie zauważyć istotnych wad przestępstwa z art. 148a kodeksu karnego. Można stwierdzić, że w procesie stosowania prawa organy postępowania prokuratorzy i sądy orzekające w tego rodzaju sprawach mogą napotkać na istotne trudności, w szczególności w kwestii dowodowej. Ten specyficzny stosunek zobowiązania jakim jest zlecenie zabójstwa człowieka, wydaje się cechować wysokim stopniem tajemniczości, poufności, bowiem obie jego strony zlecający i przyjmujący zlecenie, zazwyczaj będą bardzo zainteresowane tym, aby nikt nie dowiedział się o planowanych działaniach zmierzających do finalnie - dokonania zabójstwa. Z tego też powodu ustawodawca, aby przełamać swoistą zmowę milczenia, przepisem art. 148a § 2 kk dodał klauzulę niekaralności sprawcy tego typu czynu zabronionego, w przypadku ujawnienia szczegółów przyjęcia zlecenia zabójstwa zanim organy ścigania wszczęły postępowanie karne o ten czyn.
Warto zaznaczyć jednak, że w odniesieniu do problemów związanych z ustaleniem stanu faktycznego, trudno będzie oczekiwać, że owe ustalenia faktyczne dotyczące przyjęcia zlecenia zabójstwa będzie można oprzeć na pisemnym kontrakcie. Ponadto przyjęte w art. 148a § 1 k.k. rozwiązanie wydaje się być kontrowersyjne z samej jego istoty. Jak wcześniej wspomniano, przepis ten ma chronić życie człowieka na tzw. przedpolu przestępstwa zabójstwa, podobnie jak jest to interpretowane w przypadku karalności przygotowania do zabójstwa z art. 148 § 5 k.k. o czym również była mowa na naszym blogu. Jednak czyn – przyjęcie zlecenia zabójstwa zdaje się wykraczać znacznie przed zachowanie stanowiące w rozumieniu kodeksowym przygotowanie do przestępstwa.
Ważne!!! Zlecenie należy w sytuacji komentowanego przepisu rozumieć w znaczeniu potocznym, a nie prawnym (jak przy analizie cywilistycznej – w znaczeniu umowy cywilnoprawnej).
Ważne!!! W § 2 komentowanego przepisu ustawodawca wprowadził szczególną postać tzw. czynnego żalu, skutkującego zastosowaniem wobec sprawcy klauzuli niekaralności. Warunkiem skorzystania z tego rozwiązania jest ujawnienie wobec organu powołanego do ścigania przestępstw pewnych informacji przed wszczęciem postępowania karnego (osobę lub osoby zlecające zabójstwo oraz istotne okoliczności popełnionego czynu) – jednak w literaturze fachowej, komentatorzy prawa wobec tego rozwiązania wyrażają daleko idące wątpliwości.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ