UNIEWAŻNIENIE KREDYTU FRANKOWEGO ADWOKAT WROCŁAW
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej TSUE wydał 15 czerwca orzeczenie dotyczące kredytów frankowych, oznaczone C-520/21. Sprawa służyła udzieleniu odpowiedzi na pytanie stawiane przez polski sąd krajowy, mianowicie czy w przypadku uznania umowy kredytowej za nieważną strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (bank ma prawo żądania zwrotu kapitału kredytu, natomiast konsument posiada prawo żądania zwrotu wpłaconych rat, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) mogą domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń w tym w szczególności tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.
WYNAGRODZENIE ZA KORZYSTANIE Z KAPITAŁU PO UNIEWAŻNIENIU KREDYTU FRANKOWEGO
Bankom jako kredytodawcom wedle komentowanego orzeczenia, nie przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału naliczane od konsumenta.
Wyrok w zasadzie powtórzył tezy z opinii rzecznika generalnego wydanej chwilę wcześniej i jest zdecydowanie korzystny dla konsumentów. Opinia rzecznika generalnego TSUE wskazywała w sposób jednoznaczny i interpretowany dalece prokonsumencko, że sądy krajowe będą musiały rozstrzygnąć, czy kredytobiorcom po unieważnieniu umowy przysługuje wynagrodzenie za korzystanie przez bank z ich środków. Prawo unijne nie stoi na przeszkodzie, by konsumenci wysuwali takie roszczenia.
Jednocześnie w opinii wskazano, że zapisy unijnej dyrektywy konsumenckiej (art. 6. ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13) stoją na przeszkodzie przyznaniu bankowi takiej możliwości.
WYNAGRODZENIE ZA KORZYSTANIE Z KAPITAŁU DLA KONSUMENTA
To do sądu powszechnego rozpoznającego sprawę należy dokonanie oceny w świetle wszystkich okoliczności sporu, czy uwzględnienie tego rodzaju roszczeń konsumenta – jak zasądzenie zapłaty tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, który został wpłacony na rzecz banku przez konsumenta, celem wykonywania nieważnej umowy kredytu frankowego jest zgodne z zasadą proporcjonalności.
Niewątpliwie w czasie w którym kredytobiorca dokonywał wpłat rat, to bank mógł zarządzać, dysponować środkami które finalnie nie stanowiły własności banku, w ten sposób opisywane roszczenie ma solidne podstawy.
Jednak wypada wskazać czym jest zasada proporcjonalności w rozumieniu prawnym.
Zasada proporcjonalności zwana jest zasadą współmierności, miarkowania oraz adekwatności, te pojęcia pozostawiają pewną dozę swobodnej interpretacji. Można sobie wyobrazić sytuację w której sąd w wyniku podniesienia roszczenia przez konsumenta, obok żądania zapłaty kwot wpłaconych na rzecz banku, zażąda wypłaty kwot wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, zaś sąd odpowiednio kwoty te pomniejszy z uwagi na fakt, że bank również w momencie powierzenia konsumentowi kwoty kredytu pozbawiony był możliwości swobodnego obrotu tym kapitałem.
INDYWIDUALNA SĄDOWA OCENA KAŻDEJ SPRAWY FRANKOWEJ
Sąd wydający wyrok w sprawie o roszczenia związane z nieważnością umowy kredytu frankowego poddaje ocenie ewentualne skutki nieważności - inaczej abuzywności - w kontekście zasad proporcjonalności tj. równości i pewności prawa, wynikających z Konstytucji oraz celami Dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich i polskich przepisów implementujących Dyrektywę 93/13.
Sąd ma obowiązek brania pod uwagę indywidualnych okoliczności dotyczących danego stosunku prawnego, w szczególności: wiedzy i doświadczenia kredytobiorcy na dzień zawarcia umowy oraz świadomości w zakresie możliwych ryzyk związanych z zawieraną umową, w tym również informacji przekazanych na ten temat przez kredytodawcę oraz faktycznej alternatywy dla kredytobiorcy na dzień zawarcia umowy kredytowej, gdyby chciał zawrzeć umowę bez kwestionowanych postanowień i całościowego wpływu, jaki ich wprowadzenie do umowy miało na interes konsumenta.
TSUE PO STRONIE FRANKOWICZÓW
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że ochrona konsumentów jest nadrzędną wartością w prawie europejskim.
TSUE jednoznacznie wskazał, że w przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytu frankowego, kredytodawcy nie należą się inne dodatkowe roszczenia poza zwrotem udzielonego kapitału.
W ocenie trybunału, banki nie mogą czerpać korzyści gospodarczych z sytuacji powstałej na skutek własnego bezprawnego działania, wprowadzania do umów zapisów godzących w interesy konsumentów.
Ważne !!! Stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.
Ważne !!! Sąd może zastosować sankcję w postaci stwierdzenia nieważności umowy ze względu na uznanie bezskuteczności niedozwolonych klauzul indeksacyjnych bez których przedmiotowa umowa nie może obowiązywać ze względu na sprzeczność z naturą stosunku prawnego, a sankcja taka nie prowadzi jednak do naruszenia zasady proporcjonalności, pewności prawa i równości, wręcz przeciwnie ponieważ przywraca naruszoną przez przedsiębiorcę równość, proporcjonalność i pewność prawa.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ