PRZESTĘPSTWO OSZUSTWA – ADWOKAT WROCŁAW
Określony w art. 286 § 1 typ czynu zabronionego jest przestępstwem powszechnym.
Zgodnie z obowiązującym prawem karnym, oszustwo to:
Art. 286 Kodeksu Karnego
§1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§4. Jeżeli czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
PRZEDMIOT OCHRONY PRZESTĘPSTWA OSZUSTWA
Przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa z art. 286 kk jest mienie. W pewnym skrócie myślowym można powiedzieć, że przedmiotem ochrony przestępstwa oszustwa jest majątek jakiegokolwiek podmiotu, a więc nie tylko przysługujący osobie dokonującej niekorzystnego rozporządzenia – choć zdecydowaną większość stanowią sytuację, w których to bezpośrednia ofiara oszustwa straciła właśnie swój majątek.
W literaturze fachowej termin „mienie” używany jest w znamionach przestępstwa oszustwa jako synonim majątku, a więc całokształtu sytuacji majątkowej danego podmiotu.
ZNAMIONA CZYNU
Powołany powyżej przepis art. 286 § 1 kodeksu karnego, określa zachowanie karalne jako doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie w błąd albo wyzyskanie błędu lub wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
Działanie opisane w znamionach przestępstwa z art. 286 § 1 kk skierowane na osobę, którą osoba sprawcy zamierza doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, może przybierać jedną z trzech postaci:
1) wprowadzenia w błąd osoby pokrzywdzonego,
2) wyzyskania błędu tej osoby,
3) wyzyskania niezdolności osoby pokrzywdzonej do należytego pojmowania przedsiębranego działania.
Ważnym znamieniem czynu podlegającego pod przestępstwo oszustwa jest to, że dana osoba działała z zamiarem uzyskania korzyści majątkowej i była nakierowana na popełnienie oszustwa. Dość często zdarza się bowiem tak, że osoba pokrzywdzona czuje się wprost oszukana i że padła ofiarą omawianego przestępstwa, podczas gdy w rzeczywistości może okazać się, że doszło do niewywiązania się przez rzekomego sprawcę oszustwa z wcześniej zawartej umowy, ale ta osoba nie miała i nie działała z góry powziętym zamiarem oszukania kogokolwiek.
Co istotne, znamię niekorzystności nie jest równoznaczne z wystąpieniem szkody po stronie pokrzywdzonego, wystarczy jedynie powstanie czy zwiększenie zagrożenia powstania zaistnienia takich negatywnych konsekwencji.
OSZUSTWO W ORZECZNICTWIE SĄDU NAJWYŻSZEGO
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2020 r. V CSK 69/19
,,Znamię skutku przestępstwa w postaci niekorzystnego rozporządzenia mieniem nie jest tożsame ze szkodą i może być spełnione bez jej powstania. Może tu bowiem chodzić nie tylko o rozporządzenie - a więc każde, przewidziane prawem zadysponowanie mieniem, kształtujące określony stan prawny, w tym zaciągnięcie zobowiązania czy przeniesienie posiadania - powodujące bezpośrednio negatywne, niekorzystne dla pokrzywdzonego konsekwencje majątkowe w postaci powstania rzeczywistego uszczerbku lub nieuzyskania spodziewanych korzyści określane niekiedy jako oszustwo "szkodowe", ale także o rozporządzenie powodujące jedynie powstanie czy zwiększenie zagrożenia (niebezpieczeństwa) zaistnienia takich negatywnych konsekwencji, określane niekiedy jako oszustwo "bezszkodowe".’’
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2020 r. II AKa 109/19
,,Na treść występku oszustwa składa się doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, ale tylko takie które polega na (1) wprowadzeniu go w błąd, (2) wyzyskaniu jego błędu, (3) bądź niezdolności do należytego podejmowania decyzji, przy czym może to mieć postać zarówno działania jak i zaniechania sprawcy, o ile wystąpiło już przy wym. zachowaniach czynnościowych, a błąd stanowił przyczynę niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Nie każde doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wyczerpuje znamiona tego przestępstwa, ale tylko takie, które następuje z powodu zachowań sprawcy, prowadzących do błędnej oceny rzeczywistości.’’
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2021 r. I DI 24/21
,,Przepis art. 286 § 1 k.k. nie wymaga ustalenia podejmowania przez sprawcę szczególnych, spektakularnych czynności. Wystarczające jest bowiem ustalenie jakiegokolwiek działania, które może spowodować błędne wyobrażenie o rzeczywistości u osoby rozporządzającej mieniem.’’
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2021 r. V KK 609/19
,,Dla bytu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. okoliczność, że pokrzywdzony mógł błędu uniknąć, czy też nie zachował należytej ostrożności, nie jest istotna. Dla zaistnienia tego przestępstwa wystarczającym jest ustalenie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd przez sprawcę. Dla wprowadzenia w błąd skutkującego niekorzystnym rozporządzeniem mieniem wystarczająca jest celowe wywołanie błędnego wyobrażenia o okolicznościach decydujących o rozporządzeniu mieniem.’’
OSZUSTWO – ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
Ustawodawca surowo traktuje sprawców przestępstwa oszustwa. W typie podstawowym oszustwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Natomiast w wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
ROLA ADWOKATA W SPRAWACH O OSZUSTWO
Pomoc adwokata w sprawie o oszustwo, może okazać się wręcz nieoceniona. Adwokat z odpowiednim doświadczeniem w sprawach karnych pomoże:
- Przeanalizować sprawę i zebrany materiał dowodowy;
- Obrać właściwą strategię procesową;
- Przygotować wnioski dowodowe dla realizacji obrony;
- Złożyć stosowne środki zaskarżenia w sytuacji kiedy jest to konieczne;
- Realizować fundamentalne prawa oskarżonego jakimi są prawo do obrony i domniemanie niewinności.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ