Z całą pewnością rozwód, ale i separacja, to często traumatyczne i bardzo stresujące doświadczenia dla obu małżonków. Z tą różnicą, że rozwód postrzegany jest często jako ostateczność. Alternatywą dla rozwodu jest separacja.
Ostatecznie separacja jako instytucja prawa rodzinnego została wprowadzona do obowiązującego Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przez ustawę z 21.05.1999 r. o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Regulując instytucje separacji z jednej strony wskazywano na potrzebę unormowania sytuacji osobistej i majątkowej małżonków, których pożycie uległo rozkładowi (choć nie wiadomo jeszcze, czy w sposób trwały i nieodwracalny). Wprowadzając omawiane rozwiązania prawne tzn. instytucję separacji – stworzono małżonkom warunki do podjęcia przemyślanej decyzji co do rozwiązania małżeństwa przez rozwód albo powrotu do wspólnego pożycia i kontynuowaniu małżeństwa.
Charakterystycznym dla separacji jest fakt, że orzeczenie separacji możliwe jest z inicjatywy wyłącznie jednego z małżonków. W toku postępowania sąd będzie badał, czy między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia. Zupełny rozkład pożycia to stan polegający na ustaniu więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej między małżonkami. Nie ma takiej konieczności, aby małżonkowie mieszkali osobno, mogą bowiem w dalszym ciągu pozostawać we wspólnym gospodarstwie domowym. Istotnym jest, iż doszło między nimi do ustania wymienionych wyżej więzi.
W odróżnieniu od rozwodu stan ten nie musi być trwały - tzn. małżonkowie nie muszą pozostawać w przekonaniu, że nigdy do siebie nie wrócą i mniej lub bardziej realne jest to, że znów zaczną ze sobą funkcjonować jak małżonkowie i odbudują wspólne, niegdyś łączące ich więzi.
Art. 61(1) - Przesłanki orzeczenia separacji zawarte wprost w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym to:
,,§ 1.
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację.
§2.
Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
§3.
Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.’’
SEPARACJA FAKTYCZNA A SEPARACJA SĄDOWA
Separacja faktyczna, oznaczająca faktyczne ustanie wspólnego pożycia małżonków i zerwanie pomiędzy nimi więzi uczuciowych, fizycznych oraz gospodarczych, nie pociąga za sobą skutków przewidzianych dla separacji sądowej – o skutkach separacji sądowej poniżej. Nie oznacza to, że separacja faktyczna jest pozbawiona jakiegokolwiek znaczenia prawnego. Przede wszystkim strony dalej pozostają małżeństwem, oznacza to tyle, że małżonkowie zobowiązani są w dalszym ciągu do wspólnego pożycia art. 23 k.r.o., a zatem jego ustanie jest naruszeniem niemajątkowych obowiązków małżonków, co prowadzić może do trwałego rozkładu pożycia i umożliwić skuteczne wniesienie sprawy o rozwód. Ponadto separacja faktyczna co do zasady nie znosi obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny przewidzianego w art. 27 k.r.o.
CO POWINIEN ZAWIERAĆ POZEW O SEPARACJĘ?
Pozew o separację musi zawierać elementy podstawowe jak każde pismo procesowe oraz elementy, na podstawie których sąd może się odnieść do żądań zawartych w pozwie.
Elementy pozwu o separację to w szczególności:
Wskazanie sądu właściwego do rozpatrzenia wniosku –może to być sąd okręgowy właściwy dla miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu małżonków.
Określenie stron postępowania – w pozwie muszą się znaleźć dokładne dane obojga małżonków.
Żądania pozwu – oczywistym jest że żądaniem pierwszoplanowym będzie w tym wypadku wniosek o zasądzenie separacji ze wskazaniem winy lub bez.
Można też zawrzeć wniosek m.in. o przyznane alimentów na rzecz wspólnych dzieci stron, można wnioskować o przyznanie opieki nad dziećmi.
Wniosek o przesłuchanie świadków – w przypadku, gdy pozywający domaga się przeprowadzenia tego właśnie dowodu i chce dołączyć do sprawy zeznania świadków.
Uzasadnienie – w tej części pozwu należy wyjaśnić dlaczego domagamy się orzeczenia separacji.
Dane dotyczące dzieci – w pozwie o separację muszą się również znaleźć dokładne dane wspólnych dzieci.
Załączniki – m.in. odpisy pozwu oraz dokumenty na które powołujemy się w treści pozwu np. dokumenty umożliwiające ustalenie wysokości należnych alimentów.
PRZYKŁADOWY WZÓR POZWU O SEPARACJĘ
Pozew o separację powinien odzwierciedlać indywidualną sytuację osoby zainteresowanej orzeczeniem separacji, zdecydowana większość przypadków wymaga konsultacji z adwokatem ale dla pewnego zarysowania założeń takiego pozwu postaram się wskazać pewne jego elementy, i tak pozew o separację może wyglądać dla przykładu – następująco.
Miejscowość , dnia .................................
Sąd Okręgowy w ……………..
Wydział Cywilny Rodzinny
Adres ……………………..
Powód(ka).........................................., zamieszkały ......................................
nr tel. lub e-mail, PESEL
Pozwany(a):......................................., zamieszkały ......................................
POZEW O SEPARACJĘ
Wnoszę o:
1) orzeczenie separacji małżeństwa zawartego w dniu ............ w USC w .......... pomiędzy................................ bez orzekania o winie ( lub z winy………………,lub z winy obu stron);
2) powierzenie powodowi(dce)............. władzy rodzicielskiej nad …....... ur........
3) zobowiązanie pozwanego(nej) do ponoszenia kosztów utrzymania syna (córki) w kwocie........ zł miesięcznie płatnych (w jaki sposób);
4) zasądzenie od pozwanego(nej) na rzecz powódki(a) kosztów procesu wg norm przepisanych.
Nadto wnoszę o wezwanie na rozprawę świadków (dokładne adresy oraz imiona, nazwiska i wskazane w jakim celu czyli jakie istotne dla sprawy fakty ma opisać świadek).
Ponadto pozew powinien zawierać informację czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie powyższych przyczyn (ten warunek wynika wprost z art.187 §1 pkt 3 kpc)
UZASADNIENIE
......................................................................................................................
Podpis …………..
Załączniki ………………
SKUTKI SEPARACJI
Jednym z istotniejszych skutków jest powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami. Powstanie rozdzielności majątkowej na wskutek wydania orzeczenia o separacji oznacza tyle, że od tego momentu każdy z małżonków dysponuje własnym majątkiem - oddzielnym majątkiem, na podobnej zasadzie jak przed wstąpieniem w związek małżeński. Może też podejmować zobowiązania pieniężne bez uprzedniej zgody współmałżonka. Jeśli zaś chodzi o wspólny majątek zgromadzony przez małżonków sprzed momentu orzeczenia separacji, może być podzielony drogą sądową lub na zasadzie umowy. O tym jak, i w jakich sytuacjach można przeprowadzić podział majątku wspólnego była już mowa na naszym blogu. Warto również odnieść się do skutków w sferze spadkowej. Oznacza to że małżonkowie nie dziedziczą po sobie na zasadach dziedziczenia ustawowego.
Art. 61(4) Skutki orzeczenia separacji Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
,,§ 1.
Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§2.
Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa.
§3.
Jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy.
(…) ‘’.
Podsumowując najważniejsze skutki separacji to:
- między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa,
- odsunięcie od dziedziczenia ustawowego,
- wzmianka w akcie małżeństwa,
- małżeństwo dalej obowiązuje czyli nie ma możliwości aby zawrzeć w tym okresie nowy związek małżeński.
Ważne!!! Separacja jest instytucją niezależną od rozwodu. Mówiąc wprost separacja nie zastępuje rozwodu ani co warte podkreślenia wcale nie musi go poprzedzać.
Kancelaria rozwodowa Wrocław
Jeżeli potrzebujesz pomocy w związku z podjętą decyzją o separacji lub rozwodzie, oczekujesz wsparcia sprawdzonego prawnika z Wrocławia to zapraszamy do kontaktu.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Wrocław
Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ