TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ A SPRAWY FRANKOWICZÓW I PROBLEM PRZEDAWNIENIA
Kolejny raz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stanął po stronie kredytobiorców, którzy zaciągnęli zobowiązania, wynikające z umów kredytowych waloryzowanych do waluty CHF (kredyty denominowane lub indeksowane do waluty frank szwajcarski CHF).
Podstawę do napisania niniejszego artykułu dostarczyły zapadłe wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które w opinii autora prawnika Wrocław zasługują na przybliżenie czytelnikom zainteresowanym tematyką dochodzenia roszczeń frankowych wraz z krótkim omówieniem, a to:
- wyrok w sprawie C-609/19 oraz
- w sprawach połączonych od C-776/19 do C-782/19
Poniżej przedstawiamy tezy zawarte w powołanych orzeczeniach oraz w treści komunikatu prasowego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskie nr 100/21.
,,Wobec konsumenta, który zawarł umowę kredytu denominowanego w walucie obcej i nie ma wiedzy w zakresie nieuczciwego charakteru warunku zawartego w umowie kredytu, nie może obowiązywać jakikolwiek termin przedawnienia w odniesieniu do zwrotu kwot zapłaconych na podstawie tego warunku Informacje przekazane konsumentowi przez kredytodawcę dotyczące istnienia ryzyka kursowego nie spełniają wymogu przejrzystości, jeżeli opierają się na założeniu, że parytet między walutą rozliczeniową a walutą spłaty pozostanie stabilny przez cały okres obowiązywania tej umowy’’.
Trybunał Sprawiedliwości w wyrokach, ,,po pierwsze, przypomniał, że nieuczciwe warunki znajdujące się w umowie konsumenckiej nie są wiążące dla konsumenta i należy je uznać za nigdy nieistniejące, tak by nie wywoływały one skutków w odniesieniu do jego sytuacji prawnej czy faktycznej. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że powództwo wniesione przez konsumenta w celu stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku istniejącego w takiej umowie nie może podlegać żadnemu terminowi przedawnienia.’’
,,Trybunał podkreślił, że dyrektywa nie stoi tymczasem na przeszkodzie przepisom krajowym, które obwarowują terminem przedawnienia powództwo majce na celu dochodzenie skutków o charakterze restytucyjnym tego stwierdzenia. Niemiej jednak, Trybunał zauważył, że termin przedawnienia roszczenia o zwrot kwot wpłaconych na podstawie nieuczciwego warunku umownego, który może upłynąć, nawet zanim konsument poweźmie wiedzę o nieuczciwym charakterze tego warunku, w żaden sposób nie może być zgodny z dyrektywą.’’
,,Po drugie, Trybunał stwierdził, że do sądów krajowych należy zatem dokonanie oceny, czy sporne warunki umowy określają istotny element charakteryzujący te umowy i stanowią ich główny przedmiot. W takim przypadku dyrektywa pozwala bowiem na zbadanie nieuczciwego charakteru warunków umowy wyłącznie w przypadku, gdy zostały one wyrażone prostym i zrozumiałym językiem.
,,Po trzecie, Trybunał zauważył, że nie spełnia wymogu przejrzystości przekazywanie, przy zawieraniu umowy, temu konsumentowi informacji, nawet licznych, jeżeli opierają się one na założeniu, że stosunek wymiany między walutą rozliczeniową a walutą spłaty pozostanie stabilny przez cały okres obowiązywania tej umowy. Jest tak w szczególności wówczas, gdy konsument nie został powiadomiony przez przedsiębiorcę o kontekście gospodarczym mogącym wpłynąć na zmiany kursów wymiany walut.’’
,,Po czwarte, w świetle wiedzy przedsiębiorcy dotyczącej możliwego do przewidzenia kontekstu gospodarczego, który może mieć wpływ na wahania kursów wymiany walut, większych środków, jakimi dysponuje ten przedsiębiorca w celu antycypowania ryzyka kursowego, a także poważnego ryzyka wahań kursów wymiany walut, jakim obciążają konsumenta sporne warunki umowne, Trybunał stwierdził, że takie warunki mogą prowadzić do znaczącej nierównowagi wynikających z umowy kredytu praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta. W zakresie, w jakim przedsiębiorca nie przestrzegał wymogu przejrzystości względem konsumenta, warunki te wydają się bowiem obciążać konsumenta ryzykiem nieproporcjonalnym do świadczeń i kwoty otrzymanego kredytu, ponieważ stosowanie tych warunków skutkuje tym, że konsument musi długoterminowo ponieść koszt zmiany kursu wymiany.’’
Przedstawione przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stanowisko może zapoczątkować, tzw. kulę śnieżną żądań frankowiczów i lawinę nowych pozwów przeciw bankom. Nadto, jest to kolejny znaczący krok w kierunku ujednolicenia trendów w orzecznictwie sądów rozpoznających sprawy frankowiczów.
Z uwagi na wagę wymienionych wyroków wypada podkreślić raz jeszcze, że w rozstrzygnięciach wyeksponowanych w niniejszym wpisie na blogu frankowicza - Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, iż kredytobiorcy nie obowiązują terminy przedawnienia w sytuacji kiedy konsument wniesie powództwo w celu stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku istniejącego w umowie waloryzowanej do kursu waluty obcej.
Trybunał Sprawiedliwości uznał bowiem, że żaden termin przedawnienia nie może zacząć biec, dopóki kredytobiorca nie dowie się o wadliwości swojej umowy.
Posiłkując się doświadczeniem praktycznym, powyższe może oznaczać, że terminem od którego mogą rozpocząć swój bieg terminy przedawnień względem roszczeń frankowicza będą np. uzyskanie opinii prawnej u specjalisty, profesjonalnego pełnomocnika, adwokata, lub moment zamanifestowania na zewnątrz posiadanej przez kredytobiorcę wiedzy o wadliwości zawartej umowy i poszczególnych jej zapisów - poprzez złożenie np. reklamacji w banku.
Podsumowując wypada wspomnieć, że podobnie kwestię przedawnienia roszczeń kredytobiorców ocenił Sąd Najwyższy w swojej uchwale z 7 maja 2021 r. (ale temu rozstrzygnięciu dedykowany będzie jeden z kolejnych wpisów na blogu dlatego gorąco zachęcamy do korzystania z naszej wyszukiwarki w zakładce BLOG i lektury artykułów na interesujące Państwa tematy).
PODSUMOWANIE PRAWNIKA WROCŁAW
Cytowane orzeczenia mogą oznaczać w praktyce, co pokażą wydawane w kolejnych miesiącach wyroki w sprawach frankowiczów, że w większości przypadków kredytobiorcy będą musieli zwrócić bankowi cały udostępniony im kapitał, jednak sami będą mogli żądać od banku zwrotu wszystkich wpłaconych rat i opłat około kredytowych.
Powołane orzeczenia zarówno wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i Sąd Najwyższy oznaczają nowe możliwości walki z bankami, lecz czy te możliwości zostaną w pełni wykorzystane zależy od postawienia pierwszego kroku przez frankowiczów, tzn. podjęcia decyzji o konsultacji z adwokatem i dalszych działaniach w sprawie. Nasza kancelaria oferuje pomoc frankowiczom na terenie Wrocławia - czekamy na kontakt z Twojej strony!
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ