SPRAWA FRANKOWA - POZEW INDYWIDUALNY CZY GRUPOWY?
Dochodzenie roszczeń z tytułu umowy kredytu waloryzowanego do franka szwajcarskiego CHF jest możliwe indywidualnie, jak również w postępowaniu grupowym / zbiorowym.
POZEW GRUPOWY
Jeśli drogi czytelniku szukasz informacji o postępowaniu przed sądem w sprawie frankowej i natrafiłeś na ten wpis po wcześniejszej lekturze artykułów lub wpisów na stronach branżowych lub forach internetowych (w szczególności tych nieco starszych) możesz w pierwszej chwili pomyśleć, że pozew zbiorowy wydaje się znacznie lepszym rozwiązaniem, żeby wystąpić przeciw bankowi który udzielił kredytu indeksowanego czy denominowanego do waluty CHF - na drogę sądową. Za takim sposobem myślenia może przemawiać to, że spór pewnej większej grupy osób przeciw jednemu, ale za to silnemu podmiotowi, w odróżnieniu od pozwu indywidualnego, gdzie jednostka niejako w pojedynkę występuje przeciwko wielkiej korporacji, posiadającej na swoich usługach sztab prawników, powinien okazać się dla pozwanego banku bardziej problematyczny i być może korzystny dla klienta banku.
Jednak czy taki punkt widzenia odpowiada rzeczywistości i faktycznie pozew grupowy jest korzystniejszym rozwiązaniem?
Postępowanie grupowe zostało uregulowane w ustawie z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Według zapisów wskazanej ustawy to, pozew grupowy jest dopuszczalny przy:
- roszczeniach jednego rodzaju,
- opartych na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej,
- dochodzonych przez co najmniej 10 osób.
art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym
Zakres zastosowania ustawy
,,1. Ustawa normuje sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej (postępowanie grupowe).
2. Ustawa ma zastosowanie w sprawach o roszczenia z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, z tytułu czynów niedozwolonych, z tytułu odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, a w odniesieniu do roszczeń o ochronę konsumentów także w innych sprawach.
(…) ‘’.
Warto wiedzieć, że również charakterystycznym elementem dla tego rodzaju postepowania jest fakt wynikający z art. 2 ww. ustawy, mianowicie w przypadku roszczeń pieniężnych konieczne jest, aby kwota, której domaga się każdy z poszkodowanych była taka sama (wysokość roszczenia każdego członka grupy powinna zostać ujednolicona poprzez zrównanie wysokości roszczenia dochodzonego przez członków grupy lub podgrupy). W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że w sprawach frankowych ujednolicenie wysokości roszczeń jest znacząco utrudnione ze względu na różniące się względem siebie umowy kredytu.
Brak tu zatem możliwości indywidualnego miarkowania dochodzonych kwot pieniężnych co jest elementem pierwszoplanowym w postępowaniu indywidualnym, gdyż tzw. wartość przedmiotu sporu – czyli w pewnym skrócie - wartość dochodzonego roszczenia implikuję szereg elementów istotnych pod kątem taktyki procesowej.
Nadto, w sprawach frankowych przeciw bankom o roszczenia pieniężne, powództwo grupowe może ograniczać się do żądania jedynie ustalenia odpowiedzialności pozwanego za określone zdarzenie lub zdarzenia (co dzieje się stosunkowo często), tym samym dla powoda nawet pozytywne zakończenie takiego postepowania nie oznacza automatycznego zwrotu pobranych przez pozwany bank pieniędzy, a powód jest i tak zmuszony dochodzić swoich żądań w postępowaniu indywidualnym.
Mając na względzie specyfikę spraw frankowych, sformułowanie takiego żądania będzie ograniczało się do ustalenia odpowiedzialności banku za stosowanie nieuczciwych klauzul waloryzacyjnych w umowach kredytu denominowanych lub indeksowanych do CHF.
Postępowanie grupowe charakteryzuje się również tym, że osoby składające pozew wyłaniają ze swojego grona ,,reprezentanta’’, który w imieniu całej grupy wytacza powództwo. Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w zakresie przysługujących im uprawnień. Reprezentant grupy prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz wszystkich członków grupy.
Kolejnym elementem charakteryzującym postepowanie grupowe jest tzw. przymus adwokacko-radcowski tzn. że w postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.
Co się tyczy właściwości sądu przy omawianiu możliwości składania pozwu grupowego to postępowanie grupowe należy do wyłącznej właściwości sądów okręgowych.
POZEW INDYWIDUALNY – KORZYŚCI I PRZEWAGI NAD POZWEM GRUPOWYM
W mojej opinii, zdecydowanie skuteczniejszym narzędziem pozwalającym na pozytywne zakończenie spraw frankowych przed sądem, są indywidualne pozwy poszczególnych osób.
W nawiązaniu do tytułu artykułu i wcześniej omawianych elementów charakteryzujących postepowanie grupowe, należy podkreślić, że w opii adwokata Wrocław piętą achillesową pozwów grupowych i postepowań grupowych jest ekonomika procesowa (czasochłonność tych postępowań). Mówiąc wprost tego rodzaju sprawy na ogół ciągną się w nieskończoność, a na końcu często okazuje się, że aby odzyskać pieniądze w związku ze stwierdzeniem bezskuteczności poszczególnych klauzul zawartych w umowie kredytowej, trzeba wytoczyć kolejne powództwo tym razem - indywidualne.
Czasochłonność postępowań grupowych jest powodowana koniecznością badania przez sąd poszczególnych etapów postepowania grupowego, mianowicie czy zostały zachowane wszystkie istotne kryteria i wymogi o których była mowa wyżej.
Postępowanie grupowe dzieli się bowiem na trzy etapy.
W pierwszym etapie przedmiotem badania przez sąd jest dopuszczalność prowadzenia postępowania grupowego w sprawie tzw. etap formalny lub wstępny.
Kolejnym, lecz nie mniej ważnym etapem postępowania grupowego jest ustalenie składu grupy.
Oba wskazane etapy choć z pozoru brzmią niewinnie, wymagają przeprowadzenia szeregu stosunkowo skomplikowanych czynności (co w znacznym stopniu wpływa na wydłużenie postępowań grupowych).
Na zakończenie wyżej wymienionych etapów sąd wydaje postanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym oraz w dalszej kolejności sąd wydaje postanowienie w przedmiocie ustalenia składu grupy, które są zaskarżalne.
Jeżeli pozwany skorzysta z możliwości zaskarżenia – wydłuża się etap wstępny.
W postępowaniu indywidualnym badanie wymogów formalnych trwa dużo krócej. Jeżeli sąd dostrzeże, że zachodzą tzw. braki formalne to wezwie do ich usunięcia i zajmie się sprawą merytorycznie. W przypadku pozwu grupowego samo tylko ustalenie składu grupy powodowej jest czasochłonne, wymaga dokonania wielu ustaleń oraz tzw. ,,ogłoszenia’’. Jest to czas przez który sąd wyłącznie ustala skład grupy, nie rozpatrując merytorycznie podnoszonych w pozwie żądań.
Trzecim stadium postępowania, trzecim etapem postępowania grupowego jest merytoryczne rozpoznanie sprawy. W odróżnieniu od postępowania w sprawach grupowych, w przypadku składania pozwu indywidualnego etap ten następuje już po nadaniu sprawie biegu tj. po zarządzeniu przez sąd doręczenia pozwu stronie przeciwnej, gdy spełnia on wymogi formalne.
PODSUMOWANIE ADWOKATA WROCŁAW
Mając na uwadze na pierwszym miejscu interes klienta, do kwestii składania pozwów grupowych należy podchodzić z daleko idącą ostrożnością. Postepowanie w sprawach frankowych inicjowane pozwem grupowym, ze względu na czasochłonność spowodowaną m.in. przez bardzo skomplikowaną procedurę, co szczególnie uwidacznia się przy dużej liczbie członków grupy, często rozproszonych po terenie całego kraju, nie jest w mojej opinii najlepszym z możliwych do wyboru rozwiązań. Nie można jednak tracić z pola widzenia, że do każdej ze spraw należy podejść w sposób indywidualny, każda sprawa wymaga oddzielnej analizy, bilansu możliwych zysków i strat. Jeśli potrzebujesz pomocy kancelarii frankowej we Wrocławiu to zapraszamy do kontaktu!
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ