Co zrobić, jeśli padłaś ofiarą molestowania seksualnego?
Badania przeprowadzane z inicjatywy Rzecznika Praw Obywatelskich wskazują, że choć ryzyko dyskryminacji ze względu na płeć, molestowania i molestowania seksualnego towarzyszy kobietom na co dzień, np. na uczelni lub podczas pracy zawodowej, obiety czują się narażone na dyskryminację ze względu na płeć tylko nieznacznie częściej od mężczyzn (5% wobec 3%) .
Wyniki badań dotyczących dyskryminacji na uczelniach wyższych z 2018 r.
Spośród ankietowanych prawie połowa studentek i jedna trzecia studentów doświadczyła molestowania. Prawie co trzecia badana osoba zadeklarowała doświadczenie przynajmniej jednego zachowania o charakterze molestowania seksualnego od momentu rozpoczęcia studiów – w przeważającej większości były to kobiety. Molestowania seksualnego doświadczyły średnio aż cztery na dziesięć badanych.
Powyższe dane mają na celu zobrazować Państwu, że problem molestowania i molestowania seksualnego, wcale nie stanowi zjawiska marginalnego i warto z tego rodzaju zachowaniami walczyć już na etapie pierwszych sygnałów o nieprawidłowościach.
Od dłuższego czasu, nie tylko w naszym kraju, ale na świecie trwa gorąca dyskusja na temat przypadków molestowania seksualnego kobiet. Jest to dobra okazja, aby przybliżyć, co na temat molestowania seksualnego mówi polskie prawo i jakie narzędzia ochrony przewiduje w celu ochrony osób poszkodowanych.
W zasadzie kodeks karny nie zna ściśle pojęcia „molestowania seksualnego”. Nie oznacza to jednak, że osoba molestująca pozostaje bezkarna w obliczu prawa karnego. W zależności od okoliczności danego przypadku, osoba dopuszczająca się molestowania seksualnego może swoim zachowaniem wyczerpywać znamiona:
- przestępstwa zgwałcenia stypizowanego w art. 197 § kk
,,Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.’’
- przestępstwa doprowadzenia do poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej z art. 197 § 2 kk.
„Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
- przestępstwa określonego w art. 199 § 1 kk
„Kto, przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.’’
- przestępstwa określonego w art. § 1. Kk
,,Kto obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.’’
Aby przybliżyć czym jest molestowanie, czy molestowanie seksualne pomocne okazują się definicje zawarte w regulacjach Unijnych – ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania:
ilekroć w ustawie jest mowa o:
molestowaniu - rozumie się przez to każde niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby fizycznej i stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery;
molestowaniu seksualnym - rozumie się przez to każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym wobec osoby fizycznej lub odnoszące się do płci, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności tej osoby, w szczególności przez stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy;
Według przeprowadzanych przez instytucje społeczne badań, do molestowania seksualnego dochodzi najczęściej w miejscu pracy. Kodeks pracy zawiera definicję molestowania, która również definicję molestowania seksualnego odnajdziemy w art. 18(3a) § 6 i 7 Kodeksu pracy, zgodnie z powołanymi przepisami
§ 6. Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne).
§ 7. Podporządkowanie się przez pracownika molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, a także podjęcie przez niego działań przeciwstawiających się molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu nie może powodować jakichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracownika.
Zaistnienie takich okoliczności powoduje możliwość dochodzenia przed sądem, przez osobę poszkodowaną odszkodowania obejmującego zarówno szkodę majątkową jak i niemajątkową (zadośćuczynienie za doznaną krzywdę).
PODSUMOWUJĄC
Ofiara molestowania może dochodzić obrony swych praw zarówno na drodze cywilnej jak i karnej.
Póki co, przed naszymi krajowymi sądami sprawy o molestowanie seksualne na salach sądowych spotykane są stosukowo rzadko. Przemawia za tym charakter tego rodzaju spraw, są to sprawy bardzo delikatne i wrażliwe, wiele osób pokrzywdzonych nie chce przeżywać swoich dramatów ponownie, opowiadać o okolicznościach bolesnych i emocjonalnych dla nich zdarzeń.
Należy jednak pamiętać, że w momencie gdy pokrzywdzony zdecyduje się na obronę swoich praw w sądzie, złamie zmowę milczenia, polskie prawo przewiduje ku temu odpowiednie instrumenty.
Żadna z ofiar nie powinna mieć poczucia strachu czy wstydu. Proszę pamiętać, że to nie ofiar,a ale osoba sprawcy powinna się wstydzić i ponosić odpowiedzialność.
Adwokat Wrocław
W mojej ocenie najpilniejszym zadaniem dla organów ustanawiających polskie prawo jest nadrobienie zapóźnień legislacyjnych w stosunku do systemów prawnych państw zachodnich oraz wzmocnienie ochrony prawnej przed molestowaniem i molestowaniem seksualnym – przyjęcie cywilnych i karnych środków prawnych chroniących kobiety przed przemocą seksualną we wszystkich sferach i obszarach.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ