Po licznych rozmowach z Klientami kancelarii, przy okazji prowadzonych spraw rozwodowych czy o zasądzenie alimentów, odniosłem wrażenie, że sporo mitów i niedomówień czy wręcz błędów w rozumieniu instytucji alimentów narosło wokół tego tematu. Dlatego w niniejszym wpisie postanowiłem podjąć próbę rozprawienia się z powtarzającymi się w rozmowach z klientami mitami.
CZY WYSOKOŚĆ ŚWIADCZEŃ NA DZIECKO USTALA SIĘ PROPORCJONALNIE DO ZAROBKÓW OSIĄGANYCH PRZEZ KAŻDEGO Z RODZICÓW?
Wysokość alimentów Sąd wyznacza biorąc pod uwagę realne i udokumentowane koszty utrzymania dziecka oraz osobiste zaangażowanie obojga rodziców w proces wychowania dziecka.
W praktyce przed sądem ustala się w pierwszej kolejności ile kosztuje miesięczne/roczne realne, rzeczywiste utrzymanie dziecka. Wszystkie wydatki należy udokumentować, przedstawiając, np. rachunki, faktury, paragony, potwierdzenia przelewów, recepty na leki, koszty wyjazdów rekreacyjnych, koszty korepetycji, kopie biletów itp. Uzyskaną w ten sposób kwotę dzieli się pomiędzy rodziców. Mylne jest jednak myślenie, że rodzice są automatycznie obowiązani ponosić powyższe wydatki po połowie, bowiem osobiste starania o utrzymanie i wychowanie mogą być formą wypełnienia obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka.
Przez osobiste starania o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego należy rozumieć m.in. począwszy od karmienia i przewijania, opiekę, pielęgnowanie, nadzór nad dzieckiem, troskę o rozwój fizyczny i umysłowy, pracę wykonywaną przez rodzica w gospodarstwie domowym - przygotowywanie posiłków, pranie, sprzątanie itd.
Zakres omawianych świadczeń osobistych może być ujmowany jako całościowy albo częściowy. Jeżeli jeden z rodziców w całości wypełnia swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o bieżące utrzymanie lub wychowanie dziecka, to drugi rodzic powinien wówczas pokryć w pełnym zakresie wykazane i realne koszty utrzymania uprawnionego.
Do wychowania dzieci niezbędne są oba rodzaje pracy: zarówno pieniądze, zarabiane w ramach pracy produkcyjnej, zarobkowej (chyba, że rodzina czerpie zyski z nagromadzonego kapitału), jak i osobista opieka, przez którą rozumiemy wszystkie czynności wymienione dla obrazowego przykładu powyżej.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie reguluje wysokości alimentów. Ich kwota zależy od kilku czynników:
- usprawiedliwionych potrzeb dziecka, zapewniających mu normalne, godne warunki życia i rozwoju,
- możliwości zarobkowych i majątkowymi rodzica zobowiązanego do wypłaty alimentów,
- osobistego zaangażowania rodzica dziecka w jego utrzymanie i wychowanie - brak zainteresowania i kontaktu z dzieckiem oznaczać może wyższą kwotę alimentów
CZY ABY UZYSKAĆ JAK NAJWYŻSZE ALIMENTY TRZEBA FIKCYJNIE ZAWYŻAĆ KOSZTY UTRZYMANIA DZIECKA ?
Sąd ustalając koszty utrzymania dziecka kieruje się, tzw. zasadą doświadczenia życiowego i elementarnej logiki, oznacza to w skrócie, że w pierwszej kolejności Sąd powinien zbadać, dlaczego koszty utrzymania dziecka nagle znacząco wzrosły. Następnie modelowo winien dokonać ustaleń, w jaki sposób rodzic finansował dotychczas wydatki powoływane w sprawie, potwierdzone załączonymi rachunkami, dokumentami itd.
W dalszej kolejności Sąd najprawdopodobniej będzie chciał przesłuchać rodziców aby dokonać całościowej oceny poszczególnych dowodów. Finalnie nawet jeśli rodzic w sposób celowy przed wystąpieniem na drogę postepowania sądowego dokona szeregu zakupów tylko po to aby zawyżyć wartość ponoszonych wydatków na dziecko, musi się liczyć z tym, że Sąd oceni wedle zasad doświadczenia życiowego czy konkretne wydatki były rzeczywiście niezbędne - usprawiedliwione potrzebami dziecka, a nie jedynie przyjętą przez rodzica taktyką i sposobem uzyskania wyższej kwoty alimentów.
W sytuacji kiedy sąd dokona oceny dowodów, innej niż zakłada strona warto wiedzieć, że wyrażenie przez stronę odmiennego poglądu, co do oceny poszczególnych dowodów jest prawem strony, jednakże możliwość przedstawienia innej wersji przez Sąd, nie świadczy jeszcze o nadużyciu swobodnej oceny dowodów przez Sąd.
Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów. Dlatego Sąd w uzasadnieniu wyroku powinien przedstawić bardzo szczegółowy wywód w zakresie oceny przeprowadzonych dowodów, a w szczególności zeznań stron, powołanych świadków oraz załączonych dokumentów wyjaśniając, w jakiej części i z jakich przyczyn dał im wiarę oraz odmówił wskazanym dowodom wiarygodności – ten właśnie wywód może wskazywać czy Sąd właściwie zastosował zasadę doświadczenia życiowego.
Natomiast wysoce prawdopodobne jest skuteczne dochodzenie wyższych świadczeń alimentacyjnych kiedy wraz z wiekiem potrzeby dziecka ulegają realnemu i systematycznemu wzrostowi. Zmieniają się wówczas również obiektywne warunki utrzymania rodziny, co jest głównie skutkiem wzrostu cen podstawowych dóbr konsumpcyjnych, usług, kosztów kształcenia, leczenia, itp. Jednocześnie mniej lub bardziej przewidzianym zmianom podlega także sytuacja materialna rodziców dziecka i ich możliwości zarobkowe. W tej sytuacji wysokość alimentów obciążających rodziców dziecka, która kształtowana jest jako wypadkowa wskazanych powyżej czynników, również ulegać musi odpowiednim modyfikacjom.
CZY ABY UCHYLIĆ SIĘ OD PŁACENIA WYŻSZYCH ALIMENTÓW WYSTARCZY WYKAZAĆ ZANIŻONE ZAROBKI?
To tylko mit. Sądy, powołując się na wspomnianą zasadę doświadczenia życiowego, oceniają możliwości zarobkowe rodziców nie tylko w oparciu o wykazywane przez nich dochody, ale także zarobki i dochody, które rodzic zobowiązany do alimentacji, może i powinien uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz odpowiednio do swoich sił umysłowych i fizycznych, posiadanych kwalifikacji, doświadczeń zawodowych.
Upraszczając w toku postępowania Sąd analizuje, jakie wynagrodzenie, dochód rodzic obowiązany do utrzymania dziecka może uzyskać przy posiadanym wykształceniu, doświadczeniu. Często jest tak, że dokonuje się porównania aktualnej sytuacji dochodowej takiego rodzica, a zarobków i dochodów, jakie osiągał w przeszłości. Czasem jednak wystarczają jedynie dane statystyczne czy przykładowe oferty pracy na stanowiska analogiczne, jak dawniej zajmowane czy odpowiadające wykształceniu i umiejętnościom takiej osoby. Nierzadko Sąd zwraca się o pomoc do Urzędu Pracy, który w odpowiedzi przesyła aktualne oferty wynagrodzeń dla osób spełniających dane kryteria.
CZY JEŚLI KTOŚ ZNAJOMY OTRZYMAŁ NA DZIECKO, BĘDĄCE W PODOBNYM WIEKU JAK MOJE, ALIMENTY W DUŻEJ WYSOKOŚCI, TO I JA DOSTANĘ PODOBNĄ KWOTĘ NA MOJE DZIECKO?
To również tylko mit, niestety chyba najczęściej pojawiający się w rozmowach z Klientami. Nic bardziej mylnego. Jak już wynika z powyższej treści artykułu, na wysokość świadczenia alimentacyjnego składa się szereg czynników. Obok wspomnianych kilkukrotnie wcześniej, takich jak zarobki rodziców i ich osobiste zaangażowanie w wychowanie i opiekę nad dzieckiem, podkreślić należy rolę udokumentowanych realnych, rzeczywistych kosztów utrzymania. Usprawiedliwione, realne potrzeby dziecka są jedną z ważniejszych kwestii branych pod uwagę przez Sąd podczas ustalania wysokości alimentów i są rozpatrywane niezwykle indywidualnie np. jeżeli dziecko lubi fotografować i to stanowi jego pasję, alimenty można przeznaczyć na zakup niezbędnego do tego celu sprzętu fotograficznego bowiem dziecko powinno mieć możliwość rozwijania swojej pasji i zainteresowań.
Nadto, jeżeli alimenty na dziecko są orzekane w tym samym postępowaniu co rozwód, Sąd będzie dążył do tego, aby poziom życia dziecka nie uległ obniżeniu w porównaniu do dotychczasowego standardu życia w związku z rozstaniem rodziców.
Nie ma przepisów prawa, które wskazywałyby z automatu, ile wynoszą najniższe alimenty, a ile najwyższe, bowiem wysokość alimentów zależy od indywidualnych uwarunkowań, w tym przede wszystkim od potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego rodzica, wszelkie porównania do sytuacji zasłyszanych, czy sytuacji osób znajomych to zdecydowanie mit prowokujący mylny sposób rozumowania - i warto o tym pamiętać.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawie alimentów to zapraszamy do kontaktu z naszym adwokatem we Wrocławiu.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ