Prawo do obrony
Oskarżonemu przysługuje prawo do korzystania z pomocy profesjonalnego obrońcy. Może go ustanowić sam, jeżeli tego nie zrobi, to na jego pisemny wniosek, prezes sądu, sąd lub referendarz sądowy wyznaczy mu w postępowaniu sądowym obrońcę z urzędu.
Kodeks postępowania karnego przewiduje też tzw. obronę obligatoryjną, czyli sytuację, w której oskarżony musi mieć obrońcę.
W wielu przypadkach bardzo ważne jest wybranie adwokata.
Obrona jest obligatoryjna, jeżeli:
- nie ukończył 18 lat,
- jest głuchy, niemy lub niewidomy,
- zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania swoim postępowaniem nie była w czasie popełnienia tego czynu wyłączona lub w znacznym stopniu ograniczona,
- zachodzi uzasadniona wątpliwość, czy stan jego zdrowia psychicznego pozwala na udział w postępowaniu lub prowadzenie obrony w sposób samodzielny oraz rozsądny
- gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na inne okoliczności utrudniające obronę,
- w postępowaniu przed sądem okręgowym, jeżeli zarzucono mu zbrodnię, tj. przestępstwo zagrożone karą 3 lat pozbawienia wolności lub surowszą.
Także w postępowaniu przygotowawczym, tj. przed wniesieniem do sądu aktu oskarżenia, podejrzany może mieć obrońcę z wyboru lub ubiegać się o obrońcę z urzędu. Aby go otrzymać musi jednak wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.
Prawo do udziału w rozprawie
Oskarżony realizuje swoje prawo do obrony także poprzez udział w rozprawach sądowych. Sąd ma obowiązek informowania go o terminach rozprawy oraz o innych czynnościach, w których może brać udział. Udział oskarżonego w rozprawie jest jego prawem, a nie obowiązkiem.
Oskarżony pozbawiony wolności, którego udział w rozprawie nie jest obowiązkowy, może w terminie 7 dni od doręczenia mu wezwania, złożyć wniosek o doprowadzenie na rozprawę.
Wnioski dowodowe
Oskarżony (podejrzany w postępowaniu przygotowawczym po przedstawieniu zarzutów) może składać własne wnioski dowodowe. We wniosku dowodowym należy wskazać dowód np. świadków, dokumenty, opinie biegłych oraz okoliczności, które mają być udowodnione. Można także określić sposób przeprowadzenia dowodu. W tym przypadku nieoceniona staje się pomoc adwokata.
Prawo do dostępu do akt sprawy
Oskarżony ma prawo do dostępu do akt sądowych i sporządzenia z nich odpisów. Jeżeli jest pozbawiony wolności może złożyć do sądu wniosek o przesłanie akt do zakładu karnego lub aresztu śledczego.
Prawo do zaskarżania orzeczeń
Postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne. Każdej jego stronie przysługuje prawo do zaskarżenia orzeczenia, z którym się nie zgadza. Środki zaskarżenia dzielą się na zwykłe i nadzwyczajne. Zwykłe środki zaskarżenia, tj. zażalenie i apelacja przysługują w toku postępowania. Można nimi zaskarżyć tylko nieprawomocne orzeczenia. Z nadzwyczajnych środków zaskarżenia, tj. kasacji i wniosku o wznowienie postępowania, można skorzystać dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania.
Apelacja
Apelacja przysługuje od wyroku sądu I instancji. Składa się ją do sądu wyższego rzędu za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżany wyrok. Przedtem należy wystąpić z wnioskiem o uzasadnienie. Dopiero po doręczeniu wyroku i uzasadnienia wnosi się apelację. Apelacja musi spełniać przewidziane dla niej wymogi formalne (art. 119 § 1 k.p.k i 427 k.p.k).
Apelacja musi być także wniesiona w terminie.
Terminy dla:
- Uzasadnienie - w trybie zwyczajnym – 7 dni od ogłoszenia wyroku, a gdy ustawa przewiduje
doręczenie wyroku z urzędu, od daty doręczenia,
- Apelacja - w trybie zwyczajnym - 14 dni od doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem.
Zażalenie
Zażaleniem zaskarża się postanowienia, także wydawane w toku postępowania, np. o zastosowaniu tymczasowego aresztowania. Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od ogłoszenia postanowienia lub doręczenia (gdy ustawa przewiduje doręczenie z urzędu).
Nadzwyczajne środki zaskarżenia
Zarówno kasacja, jak i wniosek o wznowienie postępowania z uwagi na swoją specyfikę i stopień skomplikowania w opinii autora bloga powinny zostać omówione w oddzielnym wpisie.
Prawnik - sprawy karne Wrocław
Jeżeli potrzebujesz pomocy doświadczonego prawnika, który od lat specjalizuje się w prawie karnym we Wrocławiu to zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią adwokacją.
Kancelaria Adwokacka we Wrocławiu
Adwokat Karol Sobkowiak
tel. 515 585 052
ADWOKAT WROCŁAW – ADWOKAT LUBIN – ADWOKAT OLEŚNICA – ADWOKAT WOŁÓW – ADWOKAT TRZEBNICA – ADWOKAT OŁAWA – ADWOKAT KOŁO – ADWOKAT ŚRODA ŚLĄSKA – ADWOKAT KALISZ – ADWOKAT OSTRÓW WLKP – ADWOKAT KONIN – ADWOKAT JELENIA GÓRA – ADWOKAT MILICZ